ޙައްޤާއި މުރާދު އޮތީ އެއްގޮތުގައި ކަމަށް ވިޔަސް!

ނަބީލް

ސަލާމާއި ޞަލަވާތްލެއްވި މާތް ނަބީކަލޭގެފާނު، އަޙުޒާބު ހަނގުރާމައިން އެނބުރިވަޑައިގެން ހަތިޔާރުތައް ރައްކާކުރެއްވިތަނާ ޖިބްރީލް ޢަލައިހިއްސަލާމް ވަޑައިގެން ވިދާޅުވިއެވެ. ތިމަންމެން މަލާއިކަތް ބޭކަލުން އަދި ހަތިޔާރު ނުބަހައްޓަވަމެވެ. ބަނޫ ޤުރައިޒާއާ ހަނގުރާމައަށް ނުކުމެވަޑައިގަންނަވާށެވެ. ދެން އިތުރު އެކަލޭގެފާނު ގެ ޞަޙާބީންނަށް ހަނގުރާމައަށް ނުކުންނެވުމަށް އަމުރުކުރެއްވިއެވެ. އަދި ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. ތިޔަބައިމީހުންކުރެ މީހަކު ބަނޫ ޤުރައިޒާގައި މެނުވީ ޢަޞްރު ނަމާދުކޮށްގެން ނުވާނެއެވެ.

ކޮންމެ އަކަސް ނިކަން އަވަސްކުރައްވާ ޞަޙާބީން ގެ ލަޝްކަރު ބަނޫ ޤުރައިޒާއަށް މިސްރާބުކޮށްލެވިއްޖެއެވެ. ނަމަވެސް މަގުމަތީގައި ޢަޞްރު ނަމާދުގެ ވަގުތު ޖެހިއްޖެއެވެ.

ޢަޞްރު ނަމާދު ކުރާނީ ތޯ ނުކުރާނީ ތޯ ޞަޙާބީ ބޭކަލުންގެ މެދުގައި ޚިޔާލު ތަފާތުވެއްޖެއެވެ. އެގޮތަކީ މާތް ނަބިއްޔާ ވަނީ ބަނޫ ޤުރައިޒާގައި މެނުވީ މިއަދުގެ ޢަޞްރު ނަމާދު ކޮށްގެންނުވާނޭ ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ. އެއްބައި ބޭކަލުން އެ ޙަދީޘްއާ މެދުގައި ޚިޔާލުފުޅު ހުރި ގޮތަކީ އެއީ ޢަޞްރުގެ ވަގުތު ނިމުމުގެ ކުރިން ބަނޫ ޤުރައިޒާއަށް ދާންޖެހޭނެ ކަމަށް، އެހާވެސް އަވަސްކުރުމަށް މާތް ނަބިއްޔާ ދެއްވި އިރުޝާދެއް ކަމުގައެވެ. ނަމާދުގެ ވަގުތުން ފަސްކުރުމުގެ ނުބައިކަމާއި ވަގުތުގައި ނަމާދުއަދާކުރަންޖެހޭ ކަމަށް ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގައި އައިސްފައިވާ ދަލީލުތަކުގެ ގިނަގުނަކަމުންނެވެ. އެބޭކަލުންނަށް ވިސްނިވަޑައިގަތީ އެހެން ކުރައްވާ އަމުރުފުޅެއްގެ މަގުސަދާއި މުރާދު ދެނެގަތުމުގައި އެ މައުޟޫގައި ކުރިއްސުރެ ކުރައްވާފައި ހުރި އެންމެހާ އަމުރުފުޅުތަކެއް ވެސް ބަލާ، ޙާލަތާއި ވަގުތާއި ގުޅުވުމުން އެ އަމުރުފުޅުތަކުން ނުކުންނަ ދޭހަ ދެނެގަތުމުގެ މުހިންމު ކަމެވެ. އެހެންވެ އެ ބޭކަލުން ނަމާދުގެ ވަގުތުގައި ނަމާދުކުރެއްވީއެވެ.

ނަމަވެސް އަނެއް ޖަމާޢަތުގެ ބޭކަލުން ދެކެވަޑައިގަތީ، އެދުވަހަށް އެކަނި ޚާއްސަ އަމުރެއް ކަމުގައެވެ. އެދުވަހުގެ ޢަޞްރު ނަމާދު ބަނޫޤުރައިޒާގައި ކުރުން، ވަގުތުގައި ކުރުމަށްވުރެ ޚާއްސަވެގެންވީއެވެ. އެހެނީ މާތް ނަބިއްޔާގެ ސާފު ބަސްފުޅުން ވަކި ގޮތެއް ދޭހަވެފައި އޮއްވާ، އިތުރު ގޮތްގޮތަށް މާނަކޮށް ތަކްލީފުތައް އުފުލުމަށްވުރެ، ހަމަ ރީތި ގޮތުގައި އެ ބަސްފުޅަށް ޢަމަލުކުރުން މާ މޮޅުވެފައި އިތުރުކަމުގައެވެ.

ކޮންމެ އަކަސް އެ މައްސަލަ ފަހުން ކީރިތި މާތް ނަބިއްޔާއަށް ހުށައެޅުނު ހިނދު ވަކި ޖަމާޢަތެއް ރަނގަޅު ނުކުރައްވާ ހިނިފުޅުވަރުނަކުރެއްވީއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ގެ މި ޢަމަލުފުޅުގައި ވިސްނައިފި މީހަކަށް ހާދަ ގިނަ ޢިބްރަތެއް އެބަހުއްޓެވެ. އަލަށް ދީންވެރި ވެގެން މިއުޅޭ ކުދީންނާއި އެކި ގައުމުތަކުން ކިޔަވާ ވިދާޅުވެގެން މިވަޑައިގަންނަވާ ޝޭޚުން ކީރިތި މާތް ނަބިއްޔާގެ އެ ޢަމަލުފުޅުގައި ވާ ޢިބްރަތް ލިބިގަންނާނެ ނަމަ، ދީނީ ޚިޔާލު ތަފާތުވުންތައް ހަޖަމުކުރުމުގައި ލައްކަ ގިނަ އަރާރުމާއި ތަޅާފޮޅުން ހުއްޓުވޭނެކަން ހަމަގައިމެވެ.

އޭގެ ފަހުން މިއަދާ ހަމައަށް އައި މި އުންމަތުގެ އެތައް ގިނަ ޢިލްމުވެރިންނެއް އިސްވެދިޔަ ހާދިސާގައި ރަނގަޅަށް ޙައްޤަށް ކަންތައް ކުރެއްވީ ކޮން ޖަމާޢަތެއް ކަމާ މެދު ބަހުސްކުރައްވާ އެކި ޢިލްމުވެރިން އެކި ކޮޅު ރަނގަޅު ކުރައްވާފައިވެއެވެ. ދުނިޔެ ޤިޔާމަތް ވިޔަސް އެކަން އޮންނާނީ އެހެންނެވެ. އެކަމުގައި ދެ ޖަމާޢަތަށް ޞަޙާބީން ބެހިވަޑައިގަތް ފަދައިން އޭތެރެއިން ރަނގަޅީ ކޮން ބައެއްތޯ ބުނާ މީހުންވެސް ތިބޭނީ ދެ އަތަކަށް ބެހިފައެވެ.

ހަމަގައިމުވެސް ކީރިތި މާތް ނަބިއްޔާ އެދުވަހު އެހެން ޙަދީޘްކުރެއްވުމުގައި އެކަލޭގެފާނުގެ މުރާދަކަށް ވާނީ ކޮންމެވެސް އެއް ގޮތެކެވެ. އެހެންނާ އެ ދުވަހުގެ ނަމާދު ވަގުތުން ފަސްވިޔަސް ބަނީޤުރައިޒާއަށް ޚާއްސަވުމެވެ. ނުވަތަ ދަތުރު އަވަސްކުރުވުމުގެ ގޮތުން އެ ދުވަހުގެ ޢަޞްރު ވަގުތަށް އެތަނަށް ދާންވާނޭ ވިދާޅުވުމަށްޓަކައި އެފަދައިން ޙަދީޘްކުރެއްވުމެވެ.

ކޮންމެ އަކަސް އެ ދެޚިޔާލުގެ މައްޗަށް ޞަޙާބީން ޚިޔާލު ތަފާތުވެ، ބުއްދި ގަބޫލުކުރެވޭނޭ ހަމައަކުން އެ ދެޖަމާޢަތުން ކުރެ ކޮންމެ ޖަމާޢަތަކުންމެ ޢަމަލުކުރިކަމުގައި ވިޔަސް، އެތަނުން މާތް ނަބިއްޔާގެ އަސްލު މުރާދަށް ޢަމަލު ކުރެވިފައި އޮންނާނީ ހަމަޔަގީނުން ކޮންމެވެސް އެއްބަޔަކަށެވެ. އެހެންވިޔަސް އެތަނުން ގޯސްވީ ކޮން ބައެއް ކަމެއް މާތް ނަބިއްޔާ ފަހުން ބަޔާންކޮށް ނުދެއްވީ، އެއީ އިންސާނީ ޠަބީޢަތް ނިޔާކުރާ ގޮތުގެ މަތީން އުފެދުނު ޚިޔާލު ތަފާތުވުމެއް ކަމުގައި ވާތީއެވެ.

މި ނޫނަސް ކިތަންމެ ހާދިސާއެއް ޞަޙާބީންގެ ޒަމާނުއްސުރެ މިއަދާ ހަމައަށް ޙަދީޘެއް ދެ ގޮތަށް މާނަކުރެވުމާއި ގުޅިގެން ހިނގާފައި އެބަހުއްޓެވެ. އެފަހުން އައި ތާބިޢީންގެ މެދުގައި ވެސް އެކަން ހިނގާފައިވެއެވެ. އަދި ހަމަ އެހެން ވަރަށް ކުރީގެ ޢިލްމުވެރިން ވެސް އެފަދަ ކަންކަމުގައި އެއްބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކަށް އިހުތިރާމުއަދާކުރުމުން ނަމޫނާ ދައްކަވާފައި ވާފަދައިން، ވަރަށް ހަރުކަށި ޢިބާރާތުން ފުރައްސާރައިގެ ރާގުގައި އެއްބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކަށް ރައްދު ދީފައި ވުމީ ވެސް ހަމަ ހިނގާފައި ހުރި ކަންކަމެވެ.

ނަމަވެސް މީގައި އަހަރެމެން އެބޭކަލަކަށް ތަބާވާން ޖެހޭ މާތް ނަބިއްޔާ ދެއްކެވި ރިވެތި ނަމޫނާއަށް ތަބާވުން މާ އިތުރުކަން ބޮޑެވެ. ޙަދީޘެއް މާނަކުރުމުގައި ދެ ފަރާތަކަށް ދެ ގޮތަކަށް ދޭހަވެއްޖެ ނަމަ ހިނިތުންވުމަކުން ފުއްދާލުން އެއީ ހަމަޔަގީނުން ވެސް ސުންނަތާ ގާތްކަން ބޮޑު ގޮތެވެ.